مقدمه
کمپرسورها یکی از ابزارهای حیاتی در صنایع مختلف، از جمله صنایع ساختمانی، خودروسازی، پزشکی و حتی خانگی هستند. در این میان، کمپرسور پیستونی یکی از انواع متداول کمپرسورها هستند که با استفاده از حرکت پیستون، هوا را فشرده می‌کنند. در این مقاله، به معرفی این نوع کمپرسور و کاربردهای آن در صنایع مختلف می‌پردازیم.
معرفی کمپرسور پیستونی
کمپرسور پیستونی، یک دستگاه مکانیکی است که با استفاده از حرکت پیستون، هوا را فشرده می‌کند. این نوع کمپرسورها از دو یا چند پیستون استفاده می‌کنند که به صورت افقی یا عمودی درون یک سیلندر حرکت می‌کنند. هنگامی که پیستون به سمت پایین حرکت می‌کند، هوا وارد سیلندر می‌شود و با حرکت بالا، فشرده و خروجی می‌گیرد.
کاربردهای کمپرسور پیستونی
- صنایع ساختمانی: در صنعت ساختمانی، کمپرسورهای پیستونی برای فشرده‌سازی هوا جهت استفاده در ابزارهای نیروگاهی مانند انواع چکش‌ها، سنگ‌زنی، و فراوری چوب استفاده می‌شوند.
- خودروسازی: در صنعت خودروسازی، کمپرسورهای پیستونی برای فشرده‌سازی هوا جهت استفاده در سیستم‌های ترمز فشار هوا و سیستم‌های تهویه و تبرید استفاده می‌شوند.
- صنایع پزشکی: در صنایع پزشکی، کمپرسورهای پیستونی برای تأمین هوا با کیفیت برای تجهیزات پزشکی مانند ماسک‌های تنفسی و دستگاه‌های تهویه استفاده می‌شوند.
- صنایع خانگی: در مصارف خانگی نیز کمپرسورهای پیستونی برای استفاده در ابزارهایی مانند کمپرسورهای هوا برای باد کردن لاستیک، ابزارهای پاشش رنگ، و دستگاه‌های بادیابی استفاده می‌شوند.
مزایا و معایب
• مزایا:
- قیمت ارزان‌تر نسبت به برخی انواع کمپرسورهای دیگر مانند کمپرسورهای اسکرو و اسپیرال.
- عمر طولانی‌تر و نیاز به تعمیرات کمتر به دلیل سادگی ساختار و قطعات کمپرسور پیستونی.
• معایب:
- صدا و لرزش بیشتر نسبت به برخی انواع کمپرسورهای دیگر.
- کارایی کمتر در مقایسه با کمپرسورهای اسکرو و اسپیرال در برخی برنامه‌ها.
آموزش راه اندازی کمپرسور باد پیستونی
کمپرسور پیستونی را در یک محیط تمیز و سطح تزار قرار دهید. دقت کنید محلی که کمپرسور را نصب می کنید به گونه ای باشد که بازدید روزانه و سرویس آن به راختی انجام پذیر باشد. همچنین آن را در محلی نصب کنید که در صورتی که در آینده نیاز شد برای تعمیر یا سرویس های اساسی از آن محل خارج شود به راحتی میسر باشد.
بهتر است کمپرسور به محل مصرف هوای فشرده نزدیک باشد هر چقدر فاصله کمپرسور تا محل مصرف بیشتر باشد میزان افت فشار در سیستم لوله کشی بیشتر می شود.
حتما جهت به جهت چرخش فلکه کمپرسور دقت کنید ، جهت باید به سمتی باشد که باد فلکه به سیلندر بخورد تا آن را خنک کند.
برای راه اندازی کمپرسور های تکفاز کافی است .دو شاخه برق را به پریز وصل کرده و کلید اتومات را در حالت ۱ قرار داده در این حالت هر گاه عقربه درجه باد به کمتر از ۶ bar رسید کمپرسور به صورت اتوماتیک روشن شده و فشار هوای مخزن بالا می رود و هر گاه فشار به ۸ bar رسید کمپرسور به صورت اتوماتیک خاموش می شود و این پروسه همواره تکرار می گردد.
کمپرسور های پیستونی به ویژه در ظرفیت های بزرگتر از ۳۵۰ لیتر دارای الکتروموتور سه فاز هستند. الکتروموتور های سه فاز در مقابل نوسانات ولتاژ برق آسیب پذیر هستند. از این رو بهتر است برای کمپرسور پیستونی سه فاز یک تابلو برق مجهز به کنترل فاز نصب گردد.
روش صحیح اتصال کمپرسور پیستونی سه فاز به تابلو برق
ابتدا به وسیله با یک کابل برق دو رشته اتصال بین کلید اتوماتیک ( کلید تنظیم فشار کمپرسور ) و ترمینال فرمان تابلو برق را بر قرار می کنیم
سپس با یک کابل برق سه رشته الکتروموتور کمپرسور را به کنتاکتور تابلو برق متصل می کنیم
در این روش از اتصال نباید رشتی سیمی از الکتروموتور به کلید اتوماتیک کمپرسور متصل باشد
در انتهای یک کابل برق چهار رشته از تابلو تقسیم کارخانه وارد تابلو برق کرده سه رشته فاز را به کلید منیاتوری تابلو برق متصل کنید و یک رشته سیم نول را به ترمینال آبی زیر کلید مینیاتور متصل کنید.
اشتباه در راه اندازی کمپرسور پیستونی سه فاز
یک اشتباه رایج در راه اندازی کمپرسور پیستونی با الکتروموتور سه فاز این است که برق سه رشته ورودی ، مستقیما به کلید اتوماتیک کمپرسور وصل شود در این حالت حتی اگر تابلو برق اصلی کارخانه مجهز به کنترل فاز باشد ، درصورت ایجاد اتصالی در پلاتین های کلید اتوماتیک برق به صورت دو فاز وارد الکتروموتور می شود و باعث سوختن موتور می گردد و عملا تابلو برق هیچ کاربردی نخواهد داشت .
برای نگهداری کمپرسور پیستونی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
- تعویض به موقع و کنترل سطح روغن
روغن کمپرسور باید تا نصف شیشه روغن نما کمپرسور باشد. هر 6 ماه یکبار روغن کمپرسور را تعویض کنید و همواره چک کنید سطح روغن از نصف کمتر نشده باشد.
- تعویض به موقع فیلتر هوا کمپرسور
فیلتر هوا از ورود ذرات گرد و غبار به درون هواساز جلوگیری می نماید. ذرات گرد و غبار موجود در هوا آسیب های جدی به کمپرسور وارد می کند. در مرحله اول سبب جرم گرفتگی شیار صفحه سوپاپ شده و بعد از مدتی سبب می شود که کمپرسور به صورت مداوم روشن باشد تا بتواند فشار و حجم مورد نیاز را تامین کند. در حالت بحرانی کمپرسور به صورت مداوم روشن است ولی درجه باد از فشار ۴ یا ۵ بار بالا تر نمی رود.
علاوه بر این بخشی از این ذرات گرد و غبار وارد سیلندر کمپرسور شده و سبب خراشیدگی سطح سیلندر می شود برای جلوگیری از این اتفاق باید به صورت هفتگی فیلتر هوا با باد تمیز شود هر 3 ماه یکبار تعویض شود.
- تخلیه آب جمع شده در مخزن کمپرسور
بهتر است به صورت روزانه آب درون مخزن کمپرسور تخلیه شود در این حالت شیر تخلیه انتهای مخزن را باز کرده تا آب از مخزن خارج شود.
- بازدید شیر یکطرفه
وظیفه شیر یکطرفه در کمپرسور انتقال هوا از هواساز کمپرسور به درون مخزن می باشد. مکانیزم این شیر به گونه ای است که اجازه نمی دهد هوای داخل مخزن به درون هواساز برگردد. درون این شیر یک لاستیک به همراه فنر قرار دارد. زمانی که هواساز کار می کند، هوای فشرده لاستیک و فنر را به عقب می راند و دریچه عبور هوا به درون مخزن باز می شود. زمانی که تولید هوا متوقف می شود، فنر باز شده و لاستیک دریچه عبور هوا را مسدود می کند و اجازه نمی دهد هوا از مخزن به درون هواساز بازگردد.
نتیجه‌گیری
کمپرسورهای پیستونی با ساختار ساده و قابلیت استفاده در صنایع مختلف، ابزاری بسیار موثر و اساسی در فرآیندهای فشرده‌سازی هوا هستند. با در نظر گرفتن مزایا و معایب این نوع کمپرسور، می‌توان به اهمیت وسیعی که آنها در انواع صنایع و کاربردها دارند، پی برد. از این رو، انتخاب مناسب کمپرسور پیستونی بر اساس نیازها و موارد مختلف مصرف، می‌تواند به بهبود کارایی و کاربریت در صنایع مختلف کمک کند.